Chăm sóc sức khỏe không chỉ là việc dựa vào y học truyền thống mà còn bao gồm nhiều phương pháp truyền thống khác, trong đó xoa bóp và bấm huyệt trở thành một nghệ thuật chăm sóc sức khỏe độc đáo và hiệu quả. Bằng cách sử dụng đôi tay kỹ thuật, xoa bóp và bấm huyệt không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn đem lại nhiều lợi ích khác cho cả tâm lý và cơ thể.
Xoa bóp bấm huyệt thông qua tác động vào kinh lạc, huyệt vị, có thể đuổi ngoại tà, thông được kinh lạc, khí huyết và điều hoà được chức năng của tạng phủ, lập lại cân bằng âm dương.
1. Giảm stress và căng thẳng:
Xoa bóp và bấm huyệt có khả năng kích thích các cơ bị căng trở nên linh hoạt, giúp cơ thể thư giãn và giảm stress. Những động tác nhẹ nhàng và chính xác từ đôi bàn tay của người chăm sóc có thể kích thích sự tuần hoàn máu, giảm áp lực tâm lý, và tăng cường cảm giác thoải mái.
2. Cải thiện tuần hoàn máu và giảm đau
Xoa bóp và bấm huyệt có thể cải thiện sự lưu thông của máu trong cơ bản và mô, giúp giảm nguy cơ bệnh tim và cải thiện tình trạng của da. Ngoài ra, việc kích thích các điểm huyệt có thể giảm đau do cảm giác căng trên cơ bản và kích thích sự sản xuất endorphin – hormone giảm đau tự nhiên của cơ thể.
3. Hỗ trợ miễn dịch
Những kỹ thuật này cũng có thể tăng cường hệ thống miễn dịch. Khi áp dụng áp lực đúng vào các điểm huyệt, có thể kích thích cơ thể sản xuất các tế bào miễn dịch và tăng cường khả năng chống lại bệnh tật.
4. Điều trị các bệnh lý
Xoa bóp và bấm huyệt thường được sử dụng để giảm triệu chứng của nhiều bệnh lý, như đau lưng, đau cổ, và cảm lạnh. Việc kết hợp chúng vào chương trình chăm sóc sức khỏe cá nhân có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm nhu cầu sử dụng thuốc.
5. Tăng cường dẻo dai
Xoa bóp có thể giúp tăng cường sự linh hoạt và sự dẻo dai của cơ bản và khớp, đặc biệt quan trọng đối với những người thường xuyên tham gia hoạt động thể chất.
Chỉ định và chống chỉ định
Chỉ Định:
- Thẩm Mỹ: Áp dụng trong các cơ sở làm đẹp để cải thiện làn da và giảm căng thẳng.
- Phục Hồi Sức Khỏe: Sử dụng rộng rãi trong các cơ sở phục hồi và cải thiện sức khỏe.
- Trị Liệu: Hiệu quả trong điều trị các bệnh lý cấp tính và mạn tính, giảm đau và tăng cường chức năng cơ thể.
Chống Chỉ Định:
- Bệnh Ác Tính và Khối U: Không nên áp dụng xoa bóp và bấm huyệt khi có bệnh ác tính, các khối u, hoặc lao tiến triển.
- Suy Tim, Gan, Thận Nặng: Tránh khi có tình trạng suy tim, suy gan, hoặc suy thận nặng.
- Chảy Máu và Nguồn Máu Đang Tăng: Không nên áp dụng vào các vùng đang chảy máu hoặc nguy cơ chảy máu, như hạch quanh tai và thái dương.
- Phụ Nữ Có Thai hoặc Đang Kinh Nguyệt: Tránh xoa bóp và bấm huyệt ở vùng thắt lưng và bụng.
Các kỹ thuật xoa bóp bấm huyệt cơ bản
Kỹ thuật xoa bóp:
Là thủ thuật sử dụng bàn tay của người xoa bóp tác động vào da thịt của người được xoa bóp với một lực nhất định theo mục tiêu đã chọn: làm đẹp, phục hồi sức khỏe, cải thiện hoặc điều trị bệnh. Nên chú ý luyện bàn tay là chính. Dùng bàn tay tác động vào vùng cần xoa bóp.
Xoa vuốt: Xoa vuốt là kỹ thuật kích thích nhẹ chủ yếu trên da và tổ chức dưới da, nhằm kích thích mạng lưới mao mạch và thụ cảm thể thần kinh tại chỗ, có tác dụng gây giãn mạch, tăng cường tuần hoàn, dinh dưỡng da, giảm đau, giảm phù nề, làm bong lớp sừng chết làm cho da mịn màng.
Day miết: Day miết là kỹ thuật kích thích sâu hơn, đặc biệt đối với cơ, gân, dây chằng, các mạch máu, dây hoặc đám rối thần kinh. Tác dụng gây giãn mạch và tăng lưu thông máu ở sâu, tăng dinh dưỡng tổ chức cơ và thần kinh, chống teo cơ, day mạnh gây tăng trương lực cơ.
Phân và hợp: Như kỹ thuật miết nhưng dùng cả hai đầu ngón tay cái, hoặc mô ngón út hai tay; từ cùng một chỗ tách ra hai bên gọi là phân, từ hai chỗ khác nhau về cùng một chỗ gọi là hợp. Kỹ thuật này hay dùng xoa bóp ở đầu mặt.
Nắn bóp: Nắn bóp có tác dụng chính lên các cơ, dây chằng, gân, tổ chức quanh khớp. Gây giãn mạch tại chỗ rõ rệt, tăng dinh dưỡng tổ chức cơ, chống teo cơ, nắn bóp mạnh làm tăng trương lực cơ. Là một phương pháp tốt để nuôi dưỡng tổ chức cơ nên được coi như một hình thức vận động thụ động đối với các cơ. Nắn bóp trực tiếp lên gân, dây chằng hay thần kinh được sử dụng nhiều trong chống đau, chống co cứng cơ, kích thích cơ – thần kinh bị liệt…
Đấm chặt: Đấm chặt là hình thức tác động sâu đến cả xương khớp và toàn thân do truyền lực tùy theo mức độ mạnh hay nhẹ. Nếu đấm nhẹ và nhịp nhàng sẽ có tác dụng gây ức chế thần kinh trung ương, giảm đau, tạo cảm giác dễ chịu chống mệt mỏi. Đấm chặt thường được sử dụng nhiều trong xoa bóp lưng và chi thể.
Rung lắc: Rung lắc có tác dụng lan tỏa sâu và rộng, có thể kích thích hoặc phục hồi các phản xạ và dẫn truyền thần kinh. Rung lắc với tần số chậm, nhịp nhàng gây ức chế thần kinh trung ương và giảm đau, giảm trương lực cơ. Rung lắc có ảnh hưởng trực tiếp đến xương và khớp. Ngày nay ngoài kỹ thuật rung lắc bằng tay, người ta đã sản xuất ra các loại máy rung lắc toàn thân, cầm tay, các loại ghế, giường xoa bóp và rung lắc rất tiện lợi. Người được xoa bóp ngồi thẳng, tay buông thõng, người xoa bóp đứng, hai tay cùng nắm cổ tay người được xoa bóp, hơi dùng sức rung từ tay lên vai để tay người được xoa bóp rung như làn sóng. Tác dụng làm mềm cơ, trơn khớp, giảm mỏi mệt.
Kỹ thuật bấm huyệt:
Sử dụng ngón tay tác động vào huyệt (điểm), cho nên chú ý vào luyện kỹ thuật ngón tay và phải biết huyệt (điểm), nếu chưa biết huyệt, chú ý vào điểm đau (a thị huyệt) xem điểm đau này cự án (đau chói khi ấn) hay thiện án (đau dễ chịu khi ấn) mà ta day nhanh mạnh nếu là cự án hay day nhẹ nhàng, chậm, có các kỹ thuật tác động lên huyệt như sau:
Ấn huyệt: Dùng đầu ngón tay dùng sức ấn vào huyệt người được xoa bóp rồi giữ nguyên ngón tay chừng 5-10 đến 20 giây.
Day huyệt: Dùng ngón tay ấn lên huyệt người được xoa bóp; sau đó di động ngón tay theo đường tròn.
Điểm huyệt: Dùng ngón tay giữa để thẳng; ngón tay trỏ hơi cong lên để lên lưng của ngón giữa, ngón cái để phía dưới bên trong ngón giữa, để đỡ cho ngón giữa; tác động thẳng góc và từ từ vào huyệt (hoặc có thể dùng ngón cái, hoặc đốt thứ hai của ngón trỏ); nếu huyệt ở sâu như Hoàn khiêu, hoặc ở nơi có cơ dày, dùng ngón tay không đủ sức, thì dùng khuỷu tay tác động thẳng góc vào huyệt; đó là thủ thuật mạnh nhất của bấm huyệt. Thường dùng ở mông, lưng, thắt lưng, tứ chi. Cách điểm chia làm ba thì:
– Thì một: Dùng ngón giữa, tác động từ nhẹ đến nặng, dần dần điểm sâu xuống huyệt, rồi không động nữa.
– Thì hai: Trên huyệt đó, rung nhẹ ngón tay, mục đích là tăng cường kích thích lên huyệt.
– Thì ba: dần dần nhấc ngón tay lên, nhưng không rời da, sau đó làm lại các động tác trên ba đến năm lần.
Bấm huyệt: Dùng ngón tay nhấn mạnh vào huyệt, động tác mạnh, nhanh, đột ngột. Thường dùng ở Nhân trung, Thập tuyên.
Xoa bóp và bấm huyệt ngày nay không chỉ là một nghệ thuật chăm sóc sức khỏe mà còn là một phương tiện hữu ích để cải thiện chất lượng cuộc sống và đem lại sự thoải mái cho cả tâm hồn và cơ thể. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ngày nay, nơi mà nhịp sống nhanh và căng thẳng đặt ra nhiều thách thức đối với sức khỏe.
